Międzynarodowa Szkoła Humanistyczna (MSH) została powołana w 1996 r. z inicjatywy uczonych polskich i ukraińskich.

Celem MSH jest stworzenie sieci współpracujących instytucji, w tym także działających w Państwach Bałtyckich, Białorusi (w zależności od sytuacji politycznej), Bułgarii i innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Wyjątkowość MSH zasadza się na jej programie, który zawiera w sobie całość dziedzictwa kulturalnego regionu, ze szczególnym naciskiem położonym na tradycjach śródziemnomorskich jako źródle jego kultury. Dużą uwagę przykłada się także do stwarzania studentom możliwości uświadamia sobie ich własnej tożsamości w odniesieniu do etnicznych, religijnych i historycznych tradycji regionu.

Celem MSH jest popularyzowanie współczesnych teorii i metodologii nauk humanistycznych oraz - przede wszystkim - wspieranie nowej generacji badaczy w dziedzinach nauki, które w Europie Środkowej i Wschodniej były niedoceniane (zwłaszcza w ZSRR) a są zasadnicze dla odrodzenia się humanistyki. Oznacza to kształcenie specjalistów w paleografii, technikach wydawniczych, archiwistyce, językach klasycznych, hebrajskim, staroruskim itp. Zasadniczym celem jest stworzenie międzynarodowej i interdyscyplinarnej wspólnoty, zdolnej do współpracy - i co za tym idzie - wyeliminowanie próżni, którą mogłaby wypełnić ideologia prymitywnego nacjonalizmu i etnocentrycznych złudzeń i klisz.

Wyjątkowość

MSH jest jednym z niewielu międzynarodowych programów, adresowanych do humanistów i jedynym, który podkreśla tradycję śródziemnomorską w regionie. Prawo, ekonomia, business, zarządzanie oraz stosowane nauki społeczne zdominowały toki studiów, wspierane w regionie przez instytucje europejskie. Tymczasem humanistyka pozostaje szczególnie ważna ze względu na potrzebę konsolidacji wspólnot intelektualnych, które przewodziłyby społeczeństwu obywatelskiemu. Te właśnie wspólnoty odgrywają szczególnie ważną rolę w promowaniu tradycji i rozwijaniu pamięci historycznej, kształtujących opinię publiczną w krajach regionu.

Rola intelektualistów w tej części Europy winna zostać na nowo doceniona poprzez młodych ludzi, których humanistyczne wykształcenie jak dotychczas było niedoceniane. W społeczeństwie obywatelskim trudno jest przecenić wartość edukacji liberalnej, adresowanej to różnych, wieloetnicznych i wielonarodowych wspólnot. Członkowie tych wspólnot, powracając do swych macierzystych krajów, obejmą zbiegiem czasu profesorskie katedry, będą dyrektorami bibliotek, archiwów, muzeów, będą pracować w środkach masowego przekazu i uczestniczyć w życiu publicznym.

MSH chce wspierać i monitorować rozwój ten rodzaj edukacji liberalnej w regionie Europy Środkowej i wschodniej.

Słuchacze

Początkowo Szkoła została zorganizowana z myślą głównie o młodych pracownikach naukowych, w tym doktorantach, oraz osobach pracujących nad rozprawami habilitacyjnymi. Uczestnicy byli rekrutowani w drodze konkursu z grona kandydatów ze wszystkich krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Obecnie rekrutacja obejmuje następujących kandydatów:
• młodych badaczy z uniwersytetów i akademii nauk, którzy prowadza zajęcia dydaktyczne bądź też odbywają staże dydaktyczne
• badaczy z archiwów i bibliotek, którzy współpracują z uczelniami i prowadzą zajęcia dydaktyczne
• badaczy z USA i Europy Zachodniej, specjalizujących się w tematyce dotyczącej Europy Środkowej i wschodniej
• studentów 4-ego i 5-ego roku studiów tych uczelni, które zaliczą zajęcia MSH do własnego toku studiów
• studentów młodszych lat na specjalna prośbę rektora (jest to uzależnione od trwających reform programu studiów - kierunki humanistyczne - w danej uczelni)

Do podstawowych założeń MSH należy zasada indywidualnego kreowania interdyscyplinarnego toku studiów, odbywanych pod kierunkiem opiekuna naukowego - tutora (każdy ze studentów MSH studiuje pod opieką wybranego przez siebie tutora - wybitnego specjalisty). Zakłada się, że studenci MSH będą łączyć naukę z aktywnym uczestnictwem w grupach badawczych.

Wykładowcy

Grono wykładowców MSH tworzą najwybitniejsi specjaliści z uniwersytetów i akademii współtworzących Szkołę oraz zaproszeni profesorowie z Europy Zachodniej i USA.

Organizacja i współpraca

Instytucja - organizator
Ośrodek Badań nad Tradycją Antyczną w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego (OBTA UW) oraz (od 1999) Fundacja "Instytut Artes Liberales"

Instytucje - współorganizatorzy
Uniwersytet Lwowski im. I. Franki, Ukraiński Uniwersytet Katolicki (dawniej Akademia Teologiczna we Lwowie), Uniwersytet Narodowy "Akademia Kijowsko-Mohylańska, Białoruski Uniwersytet Państwowy w Mińsku, The European Humanities University w Mińsku, Uniwersytet im. Janki Kupały w Grodnie, Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie, Uniwersyet im. Paisija Hilendarskiego w Płowdiwie, Uniwersyet Czarnogóry w Podgoricy, Uniwersyet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Historii Litwy w Wilnie, ‘Smolny College’ w Petersburgu, Instytut Ukrainoznawstwa im. I. Krypiakiewicza NAN Ukrainy, Ukrainian Research Institute Uniwersytetu Harvarda, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie.

Instytucje współdziałające
Instytuty Polskiej Akademii Nauk (Instytut Języka Polskiego, Instytut Badań Literackich), Instytuty Ukraińskiej Akademii Nauk, Biblioteka Narodowa w Warszawie, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych w Warszawie, Uniwersytet Wrocławski, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Centralne Archiwum Historyczne w Kijowie i we Lwowie, Lwowska Biblioteka Naukowa im. W. Stefanyka NAN Ukrainy, Państwowy Uniwersytet Podkarpacki w Iwano-Frankiwsku i inn.

Program MSH został opracowany przez Prof. Jerzego Axera (Prezydenta Fundacji "Instytut Artes Liberales") w porozumieniu z ukraińskimi naukowcami z USA (Prof. Roman Szporluk, prof. Ihor Ševčenko i inni.) oraz przedstawicielami Uniwersytetu Narodowego "Akademia Kijowsko-Mohylańska". Za część ukraińską Programu (uzupełnianie i koordynacja) odpowiadają prof. Jaroslav Isaevych (Narodowa Akademia Nauk Ukrainy), Prof. Natalia Jakovenko (Uniwersytet Narodowy "Akademia Kijowsko-Mohylańska", OBTA UW) oraz Dr Aleksandra Hnatiuk. Prof. Elżbieta Smułkowa (OBTA UW oraz Uniwersytet w Białymstoku) oraz Prof. Anatoly Mikhailov (The European Humanities University w Mińsku) uczestniczyli w opracowywaniu białoruskiej części Programu.

Prof. Jerzy Axer (Dyrektor OBTA UW), Prof. Ivan Vakarchuk (Rektor Uniwersytetu Lwowskiego), Ks. Prof. Boris Gudziak (Rektor Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie) oraz Prof. Natalia Jakovenko (Uniwersytet Narodowy "Akademia Kijowsko-Mohylańska", OBTA UW) tworzą Zarząd MSH, w którym stale uczestniczą Prof. Anatoly Mikhailov (The European Humanities University w Mińsku), Porf. Juratė Kiaupienė (Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie), a od 2001 także Prof. Ludmila Rychkova (Prorektor Uniwersytetu Grodzieńskiego). Radę Wykonawczą MSH tworzą dyrektorzy: Prof. Jerzy Axer - dyrektor programowy oraz Dr Robert A. Sucharski - dyrektor wykonawczy - z Radą stale współpracuje Prof. Janusz Rieger.


Historia i dzień dzisiejszy szkoły

1996 - Program Pilotażowy (Lwów - Warszawa)

Zasadniczym celem pierwszej części programu było nawiązanie kontaktów, zebranie wykładowców oraz przetrenowanie elementów programu dydaktycznego. Sesje szkoły zorganizowano we Lwowie i Warszawie (4 tygodnie na Ukrainie i 9 tygodni w Polsce); w sesjach uczestniczyło 75 słuchaczy. Połowa uczestników przyjechała z Ukrainy, pozostali byli z Polski, Białorusi, Mołdawii i Bułgarii. Program pilotażowy służył przetestowaniu sesji MSH (typ A - długotrwała sesja 6-8 tygodni). W trakcie sesji wykładali profesorowie z Polski (30 osób), krajów powstałych po rozpadzie ZSRR 13 osób), USA, Włoch i Niemiec (razem 5 osób). W trakcie sesji można było uczestniczyć w 10 interdyscyplinarnych seminariach oraz 5 tygodniowych seminariach, poświęconych jednemu zagadnieniu. Tematyka była poświęcona historii, antropologii, wiedzy o kulturze oraz etnografii. Dodatkowo, Program zawierał w sobie kursy nauk pomocniczych oraz lektoraty języków klasycznych. Program był wspierany przez Fundację Batorego.

1997 - Program Modelowy (Lwów - Warszawa)

Celem było wypracowanie i przetestowanie całościowej oferty programowej MSH, ustalenie zasad współpracy międzynarodowej i wypracowanie ram programowych sesji różnych typów (A, B, C, D, E) po to, aby można było opracowanie długotrwałe cykle studiów i reguły rozwoju.

Na tę część Programu złożyło się 7 sesji, organizowanych we Lwowie, Iwanofrankowsku, Warszawie, Krakowie, Kijowie i ponownie w Warszawie (razem 18 tygodni), w których uczestniczyli studenci z Ukrainy, Białorusi, Polski, Rosji, Bułgarii i Litwy (razem 250 osób).


W głównej sesji warszawskiej wzięło udział 61 studentów, otrzymujących stypendia (80% z ich grona pochodziło spoza Polski) oraz grupa wolnych słuchaczy. Oferta programowa zawierała w sobie: opiekę tutora, 6 jednoczesnych jednotematycznych seminariów, poświęconych metodologii i 6 równoległych warsztatów, lektoraty języków klasycznych, kursy nauk pomocniczych, historii, kursy komputerowe. Zasadnicza tematyka seminariów było poświęcona: filologii, historii, językoznawstwu, etnografii, tradycji klasycznej (historii myśli) i historii sztuki.
26 profesorów sprawowała opiekę tutorialną, a w sesjach wykładało 30 osób z Polski (badacze z Uniwersytetu warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego i Polskie Akademii Nauk) oraz 12 osób z Ukrainy, Białorusi, Litwy i USA.

Letnia Szkoła krakowsko-lwowska miała miejsce we wrześniu 1999. Uczestniczyło w niej 32 studentów z Ukrainy, Białorusi i Polski. Podstawowy problem stanowiła kwestia tożsamości miast: Krakowa i Lwowa. Odpowiedzi na pytanie szukano przy pomocy metodologii różnych nauk (historii sztuki, socjologii, etnografii, badań literackich i religioznawstwa). Program był wspierany przez Fundację Batorego.


1999 - 2004 Program Pięcioletni

Podstawowa forma kształcenia w tej części Programu są grupy seminaryjne, które pracują pod kontrola wybitnych specjalistów. Jesienią 1999 4 grupy seminaryjne spotkały się podczas sesji w Warszawie. Wiosną/latem 2000 dwie sesje zostały zorganizowane: maj/czerwiec w Warszawie (5 grup seminaryjnych) a w lipcu we Lwowie. Kolejny etap 5-letniego Programu rozpoczął się we wrześniu 2002 od sesji organizowanej w Warszawie i objazdu w regionie Bieszczadów (granica ukraińsko-polska). Kolejna, miesięczna sesja, odbyła się w Warszawie (listopad/grudzień 2000), jej tematyką były problemy przekładu, teorii literatury, tradycji klasycznej i teatrologii.

Zima i wiosną 2001 (styczeń/luty/marzec) zorganizowano dwie sesje: pierwsza (styczeń/luty) dotyczyła prawa i historii dawnej, druga poświęcona była historii najnowszej i językoznawstwu.

Wiosną 2001 (kwiecień/maj/czerwiec) zorganizowano dwie sesje: pierwsza (Lwów i okolice) poświęcona była historii Kościoła Grecko-Katolickiego na Ukrainie w czasach komunizmu, gdy Kościół był prześladowany, druga natomiast (maj/czerwiec - Warszawa/Lwów) zajmowała się obecnym stanem studiów bizantynologicznych w Polsce oraz dziedzictwu kultury bizantyńskiej na Ukrainie.

Jesienią 2001 (wrzesień/październik/listopad/grudzień) zorganizowaliśmy sześć sesji: pierwsza (Warszawa) poświęcona była dziedzictwu prawa rzymskiego (jest to osobny moduł MSH), druga (Warszawa) - filozofia nauki - była kontynuacją wcześniejszej odbytej rok wcześniej we Lwowie, trzecia (Orońsko/Warszawa) rozpatrywała dziedzictwo sztuki i kultury klasycznej we współczesnej sztuce regionu, czwarta (Warszawa/Lublin) była poświęcona językoznawstwu kognitywnemu, tematyką piątej (Warszawa/Perkoz) było wykształcenie ogólne, a szóstej filologia klasyczna. Sesja klasyczna podkreślała współprace Uniwersytetu warszawskiego z Uniwersytetami: Grodzieńskim i Lwowskim.

Zima/wiosną 2002 zorganizowano pięć sesji: pierwsza (Warszawa) poświęcona była historii i teorii teatru, druga (Warszawa) źródłom narracyjnym do historii I Rzeczypospolitej, trzecia (Lublin) dialogowi pomiędzy wyznaniami i religiami, tematyką czwartej (Warszawa) było językoznawstwo historyczne i porównawcze, a piątej pamięć żydowskiego sztetł w Europie Środkowej i wschodniej.

Latem 2002 (maj/czerwiec/lipiec) zorganizowano dwie sesje, z których pierwsza poświęcona była zagadnieniom przekładu w językach słowiańskich (ukraiński, białoruski, rosyjski i polski), a druga rozwoju regionalnemu.
Latem/jesienią 2002 (lipiec/sierpień/wrzesień) zorganizowano pięć sesji: pierwsza (Przemyśl) poświęcona była psychologii społecznej, druga (Grodno-Warszawa) rozpatrywała problematykę pogranicza litewsko-białorusko-polskiego, będąc kontynuacją sesji wcześniejszych, tematykę trzeciej (Warszawa), którą również była kontynuacją, stanowiło dziedzictwo prawa rzymskiego (jest to specjalny moduł MSH), czwarta (Warszawa-Gdańsk-Stężyca) była poświęcona tożsamości małych narodów i grup etnicznych na przykładzie Kaszubów, piąta (Warszawa) z kolei metodologii badań w zakresie filologii klasycznej. Ta sesja również stanowiła kontynuację i podkreślała współpracę z Uniwersytetem Grodzieńskim (Białoruś) i Lwowskim (Ukraina).
Jesienią/zimą 2002/2003 (październik/listopad/grudzień/styczeń) zorganizowano sześć sesji: pierwsza (Lwów) – kontynuacja wcześniejszych - poświęcona była filozofii nauki, druga (Cieszyn), organizowana razem ze „szkołą” Akademii »Artes Liberales«, na przykładzie Śląska rozpatrywała problematykę tożsamości narodowej w wielokulturowym środowisku, tematykę trzeciej (Warszawa), którą również była kontynuacją, stanowiło „Translatorium” – warsztaty przekładu w ramach języków słowiańskich, czwarta (Warszawa) była poświęcona zagadnieniom edukacyjno-wychowawczym, rozpatrywanym z punktu widzenia założeń edukacji liberalnej i doświadczeń Programu „Prometeusz”, piąta z kolei (Warszawa) stanowiła kontynuację cyklu „Białoruś i Pogranicza”, a szósta (Warszawa) rozpatrywała zagadnienia językoznawcze.

Zimą/wiosną 2003 (luty/marzec/kwiecień) zorganizowano cztery sesje, które stanowiły kontynuacje wcześniejszych: pierwsza (Warszawa) poświęcona była dawnej historii i składała się z dwu modułów, z których pierwszy rozpatrywał problematykę edukacji i wychowanej w dawnej Rzeczypospolitej, a drugi – źródła do Rusi Kijowskiej, tematyką sesji drugiej (Warszawa) były teoria i historia teatru, sesja trzecia (Poznań/Gniezno), organizowana razem ze „szkołą” Akademii »Artes Liberales«, rozpatrywała mity początku w różnych kultury ludzkiej, czwarta (Warszawa) była poświęcona problematyce tożsamości małych narodów i grup etnicznych na przykładzie Tatarów.

Latem/jesienią 2003 (lipiec/sierpień/wrzesień) zorganizowano trzy sesje. Pierwsza ("Polski język, kultura i literatura" w Cieszynie) była przeznaczona wyłącznie dla studentów MISH we Lwowie, druga (dwa moduły: w Warszawie i Lwowie) stanowiła kontynuację sesji poświęconej filologii klasycznej, a trzecia to była kolejna edycja "Międzynarodowej Szkoły Prawa Rzymskiego"

Jesienią/zimą 2003 (październik/listopad/grudzień) zorganizowano sześć sesji. Pierwsza (w Kazimierzu i Warszawie) była poświęcona retoryce, druga (dwa moduły: w Warszawie i Kiejdanach) badała wpływ piśmiennictwa Sienkiewicza na tożsamość narodową, trzecia (w Mińsku) była prezentacja kultury, literatury i języka białoruskiego, czwarta (w Warszawie) stanowiła kontynuację sesji poświęconej dziedzictwu kultury żydowskiej, piąta (Warszawa) była kolejną edycją seminarium lwowsko-warszawskiego "Filozofia Nauki", a szósta (Warszawa), łączona ze szkoła Akademii "Artes Liberales" była poświęcona problematyce tożsamości.

Zimą/wiosną 2004 (styczeń/luty/marzec) zorganizowano trzy sesje. Pierwsza (w Warszawie) była poświęcona językoznawstwu, druga (także w Warszawie) dziedzictwu antyku i recepcji tradycji klasycznej, a trzecia ( we Wrocławiu), połączona ze szkołą Akademii "Artes Liberales", była poświęcona problematyce tożsamości miasta.

Wiosną/latem 2004 (kwiecień/maj/czerwiec/lipiec) zorganizowano sześć sesji. Pierwsza (w Warszawie) była poświęcona dialektologii, druga (również w Warszawie) tragediom Szekspira, trzecia (we Wrocławiu) Wrocławiowi jako europejskiej metropolii, czwarta (w Warszawie) - kontynuacja wcześniejszych - filologii klasycznej, piąta (we Lwowie) - kontynuacja wcześniejszych - problematyce przekładu, a szósta - także kontynuacja (w Warszawie i Horkach k. Mohylewa) problematyce białoruskiego pogranicza.

Sesje w latach 1999/2004 organizowano we Lwowie, Warszawie (Orońsku, Perkozie, Stężycy, Miętnem), Mińsku, Grodnie, Mozyrzu, Białymstoku, Lublinie, Cieszynie, Poznaniu i Gnieźnie, Kazimierzu, Kiejdanach, Wrocławiu I Horkach k. Mohylewa - brało w nich udział 1515 uczestników. Prawie połowa z ich grona przyjechała z Ukrainy (749 osób), inni pochodzili z Polski (380 osoby), Białorusi (268), Rosji (67), Litwy (26), Czech (7), Niemiec (4), Słowacji (3), Bułgarii (2), Czarnogóry (2), Chorwacji (2), Węgier (2), Mołdawii (1), USA (1) i Rumunii (1).

Na Program złożyło się 8494 godzin dydaktycznych, z których studenci budowali sobie tok studiów podczas sesji. Zajęcia prowadziło 1200 wykładowców (liczonych osobno dla każdej sesji, co oznacza, że jedna osoba mogła wykładać na więcej niż jednej sesji) z wielu krajów: Polska - 791, Ukraina - 195, Białoruś - 103, Rosja - 30, Litwa - 19, Włochy - 18, USA - 17, Niemcy - 10, Czechy 3, Bułgaria - 2, Holandia - 2, RPA - 2, Szwecja - 2, Węgry - 2, Francja -1, Kanada- 1, Zjednoczone Królestwo - 1 oraz Izrael -1.

Czas i miejsce odbywanych sesji (podsumowanie):

Program pilotażowy

5.07 - 4.08.1996	Sesja lwowska
30.09 - 7.12.1996	Sesja warszawska

Program Modelowy

25.08 - 31.08.1997	sesja lwowska "Tradycja grecko-bizantyjska w kulturach słowiańskich"
31.08 - 5.09.1997	sesja w Iwano-Frankiwsku i Mikuliczynie "Chłopstwo i powstanie nowoczesnego narodu"
20.01 - 5.04.1998	sesja warszawska
27.09 - 8.10.1998	sesja w Krakowie "Galicja - mała ojczyzna. Czyja i gdzie?"
15.03 - 27.03.1999	Warszawa "Warsztaty Bracławskie: Ethnic-Cultural Polish-Belorussian-Lithuanian Borderland"
11.05 - 21.05.1999	sesja w Kijowie "Kijów w dziejach i kulturze ukraińskiej"
5.09 - 15.09.1999	krakowsko-lwowska szkoła letnia"Galicja II: "Lwów i Kraków w cywilizacji europejskiej"

Program 5-letni

27.10 - 11.11.1999	sesja w Warszawie (4 seminaria: językoznawcze , klasyczne , translatorskie , historyczne )
4.05 - 21.06.2000	sesja w Warszawie ( 5 seminariów )
5.06 - 12.06.2000	sesja we Lwowie "Filozofia Nauki"
19.09 - 30.09.2000	"Stosunki polsko-ukraińskie w XX wieku" sesja w Warszawie + wycieczka w Bieszczady - zorganizowana przy współpracy Instytutu Społecznych Nauk Stosowanych (ISNS UW). Sesja była poświęcona Ukraińcom na dzisiejszych ziemiach południowo-wschodniej Rzeczypospolitej między pierwszą i drugą wojną światową oraz problematyce pogranicza.
12.11 - 7.12.2000	Sesja główna w Warszawie obejmująca seminaria: translatorskie: "Europa. Wschód - Zachód. Dialog i konfrontacja. Nowoczesność i tradycja. Tożsamość i akulturacja." , językoznawcze: "Teoria literatury, poetyki i retoryki", klasyczne: "Tradycja klasyczna - modele i wzory", "Teatr i dramat"
14.01 - 18.02.2001	sesja w Warszawie: "Prawo w Europie Środkowo-wschodniej", "Akta nuncjatury - problemy edytorskie i analiza krytyczna", "Parlamentaryzm szlachecki"
19.02 - 11.03.2001	sesja w Warszawie obejmująca seminaria: historyczne ("Formowanie się społeczeństwa obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej") i językoznawcze ("Semantyka i tekst oraz język mniejszości").
22.04 -29.04.2001	sesja we Lwowie: historia kościoła greko-katolickiego "Kościół w katakumbach"
15.05 - 9.06.2001	sesja w Warszawie (15.05-01.06) i Lwowie (02.06-09.06): Sesja Bizancjum i studia bizantologiczne.
17.06-29.06.2001	sesja w Białymstoku: "Pogranicze polsko-białorusko-litewskie"
15.07-29.07.2001	sesja w Warszawie: Retoryka Transformacji
12.09-24.09.2001	sesja w Warszawie: "Szkoła Prawa Rzymskiego" (problemy dziedzictwa prawa rzymskiego w regionie)
20.09-30.09.2001	druga sesja "Filozofia Nauki" - Warszawa i Lwów
02.10-05.10.2001 (Orońsko) 08.10-13.10.2001 (Warszawa)	sesja Orońsko-Warszawa: "Pierwiastki antyczne w kulturze artystycznej Europy Środkowo-Wschodniej na przełomie XX-XXI w."
4-23.11.2001	sesja w Warszawie: "Językowy obraz świata..." (językoznawstwo)
12.11-09.12.2001	sesja w Warszawie: "Antyk i tradycja klasyczna"
11-23.02.2002	Sesja teatrologiczna w Warszawie - "Historia i teoria teatru"
20.02-7.03.2002	"Dialog religii i wyznań". Sesja w Lublinie poświęcona historii miedzyreliginych i międzywyznaniowych stosunków w historii Polski i Europy oraz dialogowi ekumenicznemu we współczesnym państwie.
17.02-26.03.2002	sesja historyczna w Warszawie "Rzeczpospolita XVI-XVIII w. - źródła narracyjne"
8.04-27.04.2002	sesja w Warszawie: "Świat zaginionych miasteczek żydowskich" Kierownik Sesji Prof. Stepniewska-Holzer
7.04-25.04.2002	sesja w Warszawie: "Problemy gramatyki historycznej i porównawczej" Kierownik Sesji Prof. Janusz Rieger
27.05-14.06.2002	sesja translatorska w Warszawie: Sekcje: ukraiński-polski, białoruski-polski, rosyjski-polski, angielski- języki słowiańskie, łacina-języki słowiańskie. Kierownik sesji: Dr Aleksandra Hnatiuk
23.06-6.07.2002	sesja w Warszawie: Rozwój regionalny Kierownik Sesji: Prof. Grzegorz Gorzelak
1-15.08.2002	Rozumienie zjawisk społecznych, Przemyśl Kierownik sesji: dr hab. Tytus Sosnowski, dr hab. Maria Lewicka
24.08-16.09.2002	Pogranicze polsko-białoruskie, Grodno-Warszawa Kierownik sesji: Prof. dr hab. Elżbieta Smułkowa
4-20.09.2002	Szkoła Prawa Rzymskiego, Warszawa Kierownik sesji: Prof. dr hab. Witold Wołodkiewicz
9-21.09.2002	Małe narody i grupy etniczne we współczesnej Europie: przykład Kaszubów, Warszawa - Stężyca Kierownik sesji: Prof. dr hab. Mariusz Ziółkowski, prof. dr hab. Józef Borzyszkowski
15-29.09.2002	sesja w Warszawie poświęcona filologii klasycznej "Starożytność i tradycja klasyczna" Kierownicy sesji: Prof. Jerzy Styka, dr Robert A. Sucharski
19-28.10.2002	Trzecia sesja "Filozofia Nauki" (Lwów) Kierownik Sesji: Prof. Jacek Jadacki
3-16.11.2002	"Granice i czynniki integracji kulturalnej. Przykład Śląska". Problematyka tożsamości narodowej w wielokulturowym środowisku na przykładzie Śląska.
8-12.11.2002	sesja robocza w Warszawie - translatorium Kierownicy sesji: Aleksandra Hnatiuk, Adam Pomorski
19-31.01.2003	Językoznawstwo: Korpus tekstów w badaniach leksykograficznych (Warszawa)
3.02 – 8.03.2003 16.02 – 8.03.2003	Dawne dzieje Rzeczypospolitej: XV- XIX wiek: EDUKACJA (Warszawa) Cz. I Kierownik - prof. N. Jakowenko termin 3.II – 8.III.2003 r. Cz. II Kierownik – prof. A. Poppe – termin 16.02 – 8.03.2003 r.
10-21.03. 2003	Teatrologia (Warszawa), Historia i Teoria Dramatu i Teatru
24.02 – 7.03.2003	sesja AAL : Narody i państwa – mit początku (Gniezno), 24 lutego – 7 marca 2003
10-21.03.2003	sesja w Warszawie "MAŁE NARODY I GRUPY ETNICZNE - TATARZY KRYMSCY" Celem sesji jest przestawienie stanu badań na Tatarami Krymskimi w dziedzinach językoznawstwa, historii, historii sztuki i literatury prowadzonych w Polsce oraz w krajach Europy Wschodniej, a także źródeł historycznych dostępnych w Polsce, dzięki serii wykładów i warsztatów prowadzonych przez najwybitniejszych specjalistów z tej dziedziny.
Maj 11-31.05.2003 (Warszawa) 1-3.06.2003 (Lwów) 11-31.05.2003 25.05/15.06.2003	1. Filologia klasyczna (Warszawa-Lwów) 2. Pogranicze (Warszawa - Polesie) 3. Translatorium (Warszawa)
Sierpień 4-28.08.2003	Język, kultura i literatura polska, Cieszyn
Wrzesień 14-29.09.2003 7-30.09.2003	1. Prawo rzymskie (Warszawa) 2. Filologia klasyczna (Warszawa, Lwów)
Październik 8-11.10.2003 13-15.10.2003 21-28.10.2003	Sesja "Retoryka" Kazimierz Warszawa Sienkiewicz jako składnik tożsamości narodowej. Z kim i przeciw komu? (Warszawa-Kiejdany)
Listopad 03-17.11.2003 11-27.11.2003 22.11-02.12.2003	Historia, język i kultura Białorusi: pomiędzy tradycja a uniwersalizmem (Mińsk) Żydzi w Europie środkowo-Wschodniej w XVIII-XX wieku (Warszawa) czwart sesja "Filozofia nauki" (Warszawa) Program, Program - wersja .zip
Grudzień 03-13.12.2003	AAL/MSH Tożsamość narodowa, europejska, lokalna (Warszawa)
Styczeń 18-31.01.2004	Korpus tekstów w badaniach leksykograficznych (Warszawa)
Luty 16.02-13.03.2004	Antyk i tradycja klasyczna - recepcja kultury antycznej (Warszawa)
Marzec 14-27.03.2004	AAL/MSH Tożsamość miast (Wrocław)
Kwiecień 14-23.04.2004 19-30.04.2004	Dialektologia polska i ukraińska (Warszawa) Seminarium "Tragedie Szekspira" (Warszawa)
Czerwiec 31.05-19.06.2004	Filologia klasyczna (Warszawa)
	Translatorium (Lwów)
Lipiec 20.06-10.07.2004	Pogranicze białorusko-rosyjskie (Warszawa - Gorki k. Mohylewa)
7-11.07.2004	Ukraińska Lektura Sienkiewicza, kontynuacja sesji "Sienkiewicz jako składnik tożsamości narodowej. Z kim i przeciw komu?" (Ukraina: Łuck, Zbaraż, Beresteczko)
Wrzesień 5-18.09.2004	Prawo rzymskie (Warszawa)
Październik 4-13.10.2004	Dialektologia (Warszawa)
17-27.10.2004	Małe narody i grupy etniczne - Tatarzy (Supraśl)
Listopad 14-21.11.2004	Piąta sesja "Filozofia Nauki" (Lwów)
Organizowane, nowe sesje
Wiosna 2005	Kijów - przeszłość i teraźniejszość, (Kijów) wiosna 2005

Do końca 2005 roku zorganizowanych zostanie co najmniej 25 sesji. Program jest wspierany przez OSI HESP, Christian A. Johnson Endeavor Foundation, Fundację Batorego i innych sponsorów.

Zakres programu:

• Tradycje kultury grecko-rzymskiej i bizantyńskiej w Europie Środkowej i Wschodniej ze szczególnym uwzględnieniem wspólnego dziedzictwa
• Teoria literatury. Filologia polska. Filologia ukraińska. Filologia białoruska. Inne filologie regionu
• Językoznawstwo: polskie, ukraińskie, białoruskie. Elementy językoznawstwa litewskiego. Studia komparatywne i kontrastywne w językoznawstwie słowiańskim
• Filologia klasyczna
• Archiwistyka i krytyka tekstu
• Historia regionu w wiekach XVI-XX (narody, państwa, kościoły, mniejszości narodowe, regionalny i religijny pluralizm; katolicyzm, prawosławie, protestantyzm, judaizm)
• Historia sztuki
• Etnografia regionu, wiedza o kulturze z elementami filozofii
• Lektoraty: greki, łaciny, polskiego, ukraińskiego, białoruskiego, angielskiego i innych języków
• Paleografia
• Kursy komputerowe
• Studia regionalne
• Inne zagadnienia - na prośbę uczestników

Warszawa, lipiec 2004

Adres: