Komentarz: Bernal Díaz del Castillo napisał Prawdziwą historię, aby zakwestionować wersję podboju Meksyku, którą w swojej kronice przedstawił Francisco Lopez de Gomara, wszystkie zasługi przypisujący Cortezowi; autor ironicznie odnosi się do Gomary, pomimo znajomości łaciny i retoryki, często rozmijającemu się z prawdą; Díaz del Castillo podziwia Corteza, porównuje go do słynnych starożytnych wodzów (Aleksander, Cezar, Hannibal, Pompejusz, Scypion), ale jednocześnie nieustannie podkreśla, że całe przedsięwzięcie powiodło się jedynie dzięki bohaterskiej postawie wszystkich Hiszpanów, którzy mają powody do dumy i zasługują na nagrodę (Hektor, heroiczne czyny, Rzymianie); inne odwołania do antyku świadczą o erudycji autora (Apelles, Neron, Rzymianie) lub stanowią część jego wizji świata (giganci, koło fortuny), czasami pojawiają się w przytaczanych rozmowach konkwistadorów (Aleksander, Tytus, Rzymianie, Wespazjan).